Tóm tắt nội dung
Rau rút là rau gì?
Rau rút, họ đậu Fabaceae, là cây thảo nổi trên mặt nước, quanh thân có phao trắng. Lá kép lông chim, rau ăn rất thông dụng với mùi thơm đặc trưng như mùi nấm hương, thân ăn giòn như ngó sen…
Theo Đông y, rau rút có công dụng an thần, mát gan, giải nhiệt độc, có tác dụng chữa chứng mất ngủ, trị nóng trong sinh mụn… làm thông huyết mạch, điều hòa tỳ vị, thông thủy đạo, lợi tiểu tiện, tiêu viêm, nhuận tràng, hạ sốt, chữa mất ngủ, hỗ trợ điều trị bướu cổ…
Các nghiên cứu khoa học cho thấy, trong rau rút chứa hàm lượng cao các vitamin và nhiều amine cần thiết như vitamin B12 hay amin leucin, methionin, threonin… Đặc biệt, rau rút có hàm lượng protein cao vượt xa các loại rau khác như xà lách, mồng tơi, rau muống. Rau rút cũng công năng dưỡng vị âm, sinh tân dịch, tiêu viêm, nhuận tràng, giải nhiệt, mát gan, an thần, gây ngủ, khoẻ gân cốt, điều hòa tỳ vị, thông thủy đạo, lợi tiểu tiện. Do đó, loại rau này có thể sử dụng rất phù hợp cho những người âm vị bất túc, trị cảm sốt, bướu cổ, chữa tim hồi hộp, làm thông huyết mạch, trị lỵ, con trùng cắn đốt… Công dụng chữa bệnh của rau rút:Chữa cảm sốt cao: Rau rút (tươi) 30g rửa sạch, giã vắt lấy nước cho bệnh nhân uống, ngày uống 3 lần, cần uống 2 ngày liền. Uống thuốc trước khi ăn. Hoặc rau rút (khô) 20g, kinh giới 10g, sắn dây (củ) 8g. Sắc thuốc xong cho bệnh nhân uống làm 2 lần trong ngày, uống lúc còn nóng. Ngày uống 1 thang, cần uống 3 ngày liền.
Công dụng của rau rút
Theo Đông y, rau rút có vị ngọt, tính hàn, không độc, tác dụng an thần, mát gan, giải nhiệt độc, có tác dụng chữa chứng mất ngủ, trị nóng trong sinh mụn… làm thông huyết mạch, điều hòa tỳ vị, thông thủy đạo, lợi tiểu tiện, tiêu viêm, nhuận tràng, hạ sốt.
Tác dụng của rau nhút đối với sức khỏe
Không chỉ là loại rau ăn được, rau nhút còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong Đông y, rau này có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng giải nhiệt, mát gan, an thần. Đặc biệt, loại rau này có thể dùng như một loại thuốc để chữa một số căn bệnh như sau:
- Điều trị chứng đầy hơi, táo bón, khó tiêu, cải thiện hệ tiêu hóa
- Khắc phục bệnh bướu cổ
- Cải thiện chứng mất ngủ
- Hạ sốt, giải nhiệt, trị nóng trong, giải độc, hỗ trợ điều trị mụn
- Tăng cường huyết mạch
- Lợi tiểu, nhuận tràng, tiêu viêm.
Các bài thuốc từ rau rút
Hỗ trợ điều trị bướu cổ:
Rau rút 300g, cá rô 200g, gia vị vừa đủ. Cá làm sạch chỉ lấy phần nạc, ướp gia vị. Xương cá giã nhỏ vắt lọc lấy nước thêm nước cho đủ khoảng 500 ml, đem đun sôi rồi cho rau rút (làm sạch thái đoạn ngắn) và cá nạc vào nước đang sôi, quấy đều, chờ sôi lại, nhắc ra ăn nóng với cơm. Ngày một lần, dùng liền 5 ngày. Hoặc rau rút 30g, cải trời 20g, mạch môn 15g, sinh địa 15g, sài hồ, kinh giới, xạ can đều 8g. Đổ 800ml nước sắc còn 250ml nước. Chia 2 lần uống trong ngày, dùng liền 10 ngày.
Chữa chảy máu cam, mụn nhọt do trong người nóng (nội nhiệt):
Lấy rau rút 300g, đổ 800ml nước sắc uống thay trà hằng ngày. Đồng thời kết hợp ăn các món nấu từ rau rút, không ăn các chất cay nóng, kích thích.
Chữa nóng khát táo bón, tiểu tiện đỏ sẻn:
Rau rút khô, sắc với 400ml nước còn 200ml, uống thay nước uống trong ngày hoặc ăn thường xuyên rau rút sống trong bữa ăn (hái lấy ngọn non, nhặt bỏ rễ và lớp phao trắng bên ngoài, rửa sạch, ăn cả cọng lẫn lá, như các loại rau tươi khác).
Chữa chứng mất ngủ
Rau rút 300g, khoai sọ 25g, lá sen 10g tất cả rửa sạch đem ninh nhừ với nước, cho gia vị vừa đủ, ăn cả bã lẫn nước. Tuần ăn 3 – 5 lần, nên ăn khi còn ấm, tốt nhất ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ 30 phút.
Bài thuốc trị bướu cổ
Dưới đây là bài thuốc trị bướu cổ được nhiều người sử dụng:
Nguyên liệu
- 300g rau nhút;
- 200g cá rô;
- Gia vị vừa đủ.
Cách thực hiện
- Đánh vảy cá, rửa cá sạch, cắt lấy phần nạc.
- Ướp cá với gia vị vừa ăn.
- Giã nhỏ xương cá với nước rồi lọc bỏ xương, cho thêm nước lọc vào nước xương cá sao cho đủ khoảng 500ml.
- Rửa sạch rau rồi cắt thành từng đoạn ngắn.
- Đun sôi nước xương cá, thả cá nạc và rau vào rồi tiếp tục đun sôi, khuấy đều.
- Tắt bếp. Ăn canh rau kèm với cơm.
Bài thuốc chữa mụn nhọt, chảy máu cam
Bài thuốc dưới đây dành cho người cần chữa mụn nhọt hoặc chảy máu cam, một triệu chứng phổ biến khi bị nóng trong người.
Nguyên liệu
- 300g rau nhút;
- Nước lọc.
Cách thực hiện
- Rửa sạch rau, để ráo nước.
- Cho rau vào nồi, sắc cùng với 800ml nước.
- Uống nước sắc hàng ngày thay trà.
Để phát huy tác dụng, người bị nóng trong người nên chế biến nhiều các món ăn được chế biến từ rau nhút. Đồng thời, người bệnh tránh ăn nhiều những thức ăn cay nóng hay sử dụng chất kích thích.
Bài thuốc chữa táo bón, tiểu tiện vàng đỏ
Bài thuốc từ rau nhút cũng tốt cho chứng táo bón hoặc tiểu tiện vàng đỏ để cải thiện bệnh.
Nguyên liệu
- Rau nhút khô;
- Nước lọc.
Cách thực hiện
- Sắc nhỏ 400ml rau nhút khô sao cho chỉ còn khoảng 200ml nước.
- Lấy nước dùng để uống trong ngày.
- Bên cạnh bài thuốc này, người bệnh nên ăn thêm rau nhút sống trong bữa ăn để bệnh nhanh thuyên giảm.
Bài thuốc chữa mất ngủ
Chữa trị chứng mất ngủ bằng rau nhút cũng hay được nhiều người áp dụng.
Nguyên liệu
- 300g rau nhút;
- 25g khoai sọ;
- 10g lá sen.
Cách thực hiện
- Rửa sạch các nguyên liệu đã chuẩn bị rồi để ráo nước.
- Ninh nhừ các nguyên liệu trên với nước rồi nêm gia vị vừa ăn.
- Múc canh ra bát và ăn cả bã và nước.
- Với bài thuốc này, người bệnh nên ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ 30 phút, với 3 – 5 lần/tuần và nên ăn khi canh còn ấm.
Cách chế biến rau nhút làm món ăn
Rau rút dùng để ăn sống
Khi dùng rau nhút để ăn sống, bạn chỉ cần giữ những phần non, đọt non rồi lặt bỏ đi phần rễ, tuốt hết phần phao trắng trên thân rau nhút, sau đó cắt thành từng khúc vừa ăn.
Kế đến, để loại bỏ bụi bẩn, bạn ngâm rau nhút đã sơ chế với nước muối loãng trong khoảng 10 – 15 phút và rửa lại với nước sạch nhiều lần. Bạn có thể ăn cả cọng lẫn lá như các loại rau sống khác.
Rau rút dùng để xào
Nếu bạn muốn dùng rau nhút để chế biến các món xào thì bạn vuốt bỏ phần phao trắng của cọng non, lặt bỏ lá già để rau nhút sẽ không bị dai khi xào. Sau đó, bạn cắt rau nhút thành khúc dài khoảng 5cm để xào.
Bạn có thể xào rau nhút chung với tỏi hoặc các loại nguyên liệu khác như thịt, hải sản để tăng độ ngon miệng cho món ăn.
Rau rút dùng để làm gỏi
Tương tự với rau nhút xào, đối với các món gỏi, bạn cũng lấy phần cọng non và lá non của rau, vuốt bỏ phần phao trắng trên cọng và cắt đoạn dài khoảng 5cm là được.
Tuy nhiên, bạn nên chần rau qua nước sôi cùng một ít phèn chua vì rau nhút có vị hơi chát nhẹ. Để rau còn xanh, không bị mềm, làm mất độ giòn của rau, bạn cần nhanh tay khi chần rau.
Chú ý khi sử dụng rau nhút
Về cơ bản, rau nhút là loại rau lành tính, không gây trường hợp dị ứng nào. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn khi dùng, người muốn ăn loại rau nhút cần lưu ý:
- Những người thể hàn, bụng yếu, dễ tiêu chảy và trẻ em không nên ăn vì đây là loại rau có tính hàn.
- Phụ nữ mang thai cũng nên hạn chế ăn rau nhút, nhất là rau sống vì nếu rửa không kỹ rau nhút rất dễ nhiễm giun sán và các mầm bệnh nguy hiểm, có hại cho sức khỏe của mẹ và thai nhi.
- Loại rau này có đặc tính hút các kim loại nặng như đồng, chì, kẽm trong môi trường sống. Vì thế, ăn quá nhiều rau nhút dễ làm cơ thể bị tích tụ kim loại nặng.
- Không nên ăn rau nhút được trồng ở những khu vực bị ô nhiễm nguồn nước.
Rau nhút là thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của gia đình, đồng thời lại mang đến nhiều công dụng cho sức khỏe, hỗ trợ điều trị một số bệnh lý. Bạn nên sử dụng rau nhút đúng cách để phát huy tối đa tác dụng mà loại rau này mang lại.
Bệnh nguy hiểm có thể mắc phải khi ăn rau rút
Nhiễm sán lá gan Rau rút là loại rau sống trên mặt của các ao hồ, vì vậy ăn rau rút dễ bị nhiễm sán lá gan. Khi mắc sán, bệnh nhân sẽ có biểu hiện như mệt mỏi, thiếu máu nhẹ, sức khoẻ bị giảm sút… Khi phát bệnh, người bệnh bị đau bụng kèm theo tiêu chảy, phân lỏng, không có máu, nhưng nhày và có lẫn nhiều thức ăn không tiêu.
Đau bụng ở vùng hạ vị Bệnh nhân khi ăn phải rau rút không sạch thường đau bụng ở vùng hạ vị, đau kèm theo tiêu chảy và có thể xảy ra những cơn đau dữ dội. Nếu người bệnh có nhiều sán và không được điều trị, bệnh sẽ ngày càng nặng, có thể bị phù nề, tràn dịch ở nhiều nội tạng và chết trong tình trạng suy kiệt.
Sán lá kí sinh trong ruột Rau rút là nơi trú ẩn lý tưởng cho ấu trùng sán lá ruột. Đây là một loại sán lá thường ký sinh trong ruột người hay trong một số loại gia súc, đặc biệt là loài lợn. Khi ăn phải rau rút chứa ấu trùng sán, chúng sẽ thâm nhập vào một số cơ quan nội tạng và làm tổ trong đó. Khoảng thời gian từ khi ăn phải ấu trùng cho đến khi sán trưởng thành là 5-6 tuần. Khi bị nhiễm bệnh, ngoài phổi ra, sán có thể kí sinh ở bất kỳ cơ quan nào khác trong cơ thể người như tủy sống, màng não, cơ ngực hoặc tim.
