Tóm tắt nội dung
Tổng quan về hoạt thạch
Hoạt thạch hay còn gọi là bột talc là một loại khoáng sản thiên nhiên, được khai thác từ các mỏ, có màu trắng mịn, không tan trong nước, khó bị phân hủy bởi axit. Sau khi loại bỏ tạp chất và cát, hoạt thạch có thể được dùng để điều trị một số bệnh như sốt, sỏi tiết niệu, chàm, thấp nhiệt… Nó cũng được tìm thấy trong một số loại phấn bôi mặt, phấn xoa rôm, xà phòng, bao viên thuốc.
Tên gọi khác: Dịch thạch, thoát thạch, cộng thạch, phiên thạch, thuý thạch, tịch lãnh, lưu thạch, bột talc.
Tên dược: Pulvus Talci.
Tên khoáng vật: Magnesi sillicat ngậm nước.
Đặc điểm hoạt thạch
Hoạt thạch là 1 chất khoáng, có dạng đá cục to nhỏ không đều, màu sắc đa dạng: Trắng, vàng, xám, lam nhạt, sáng óng ánh như sáp. Chất mềm, trơn mịn, không hút ẩm, không tan trong nước. Không mùi, không vị.
Hoạt thạch tán nhuyễn được bột mịn còn gọi là bột talc. Bột có màu trắng hoặc gần như trắng, nhẹ, đồng nhất, trơn tay (không ăn tay). Thực tế không tan trong nước, ethanol 96% và trong các dung dịch acid loãng hay hydroxyd kiềm loãng.
Thành phần hoá học của hoạt thạch
Hoạt thạch là 1 chất khoáng. Thành phần chính là magiê silicat 3MgO.4SiO2.H2O. Trong đó MgO chiếm 31,7%; SiO2 chiếm 63,5%; H2O chiếm 4,8%. Thông thường một ít MgO có lẫn FeO, ngoài ra có lẫn cả Al2O3.
Hoạt thạch có dạng chất bột màu trắng, sờ mịn, trơn mát, không tan trong nước.
Tỷ trọng: 2,5 – 2,8, khó bị axit phân hủy.
Phân bố của hoạt thạch
Nguyên liệu phân bố ở nhiều nước trên thế giới. Trữ lượng của hoạt thạch tại Việt Nam cũng tương đối phong phú.
Hoạt thạch có tác dụng gì?
Trong Tây y tác dụng của bột hoạt thạch chỉ dùng làm thuốc bôi như phấn xoa rôm, làm cho da trơn mau khô, dùng để bao thuốc viên cho khỏi dính nhau, làm xà phòng đánh răng, phấn bôi mặt.
Đông y một phần tác dụng của bột hoạt thạch cũng dùng như Tây y. Vậy trong Đông y hoạt thạch trị bệnh gì?
Hoạt thạch hay được dùng làm thuốc uống chữa bệnh sốt, tả, lỵ, lợi tiểu, sốt khát nước, viêm ruột, lỵ, da vàng, tiểu tiện ra máu, viêm niệu đạo, có sỏi ở bàng quang, tiểu tiện đau buốt… Theo tài liệu cổ, hoạt thạch dược liệu có vị ngọt, tính hàn, không độc, vào 2 kinh vị và bàng quang. Những bệnh nhân âm hư không thấp nhiệt, tỳ hư hạ hãm, phụ nữ có thai không dùng được hoạt thạch dược liệu. Liều hoạt thạch mỗi ngày 10-15g, dùng dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bột, nếu uống viên thì uống với liều 1-2g.
Công dụng của hoạt thạch
Chữa bệnh sốt, tả, lỵ, lợi tiểu tiện, sốt khát nước, viêm ruột, lỵ. Ngoài ra còn chữa vàng da, tiểu tiện ra máu, viêm niệu đạo hay do có sỏi ở bàng quang mà tiếu tiện đau buốt.
Dùng ngoài trị thấp chẩn (eczema), thấp sang (lở loét), rôm sảy, chàm.
Các bài thuốc có thành phần hoạt thạch
Bài “lục nhất: chữa sốt, tiểu tiện đỏ:
Chuẩn bị hoạt thạch 6 phần, cam thảo 1 phần đem đi tán nhỏ, trộn đều dùng chữa sốt, đi tiểu khó khăn, đau. Sở dĩ bài thuốc này có tên là lục nhất vì bài thuốc gồm 6 phần hoạt thạch 1 phần cam thảo. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 20g uống bằng cách thả bột thuốc vào nước, khuấy cho nổi bọt rồi uống giúp hạ sốt nóng, giải cảm khi bị cảm nắng, khó chịu, miệng khát, tiểu dắt, nước tiểu đỏ, ngoài ra còn chữa sốt xuất huyết thời kỳ đầu có hiệu quả tốt.
Hoạt thạch trị sốt, sỏi tiết niệu
Hoạt thạch, mộc thông, cù mạch, xa tiền tử, biển súc, chi tử đại hoàng, chích thảo: liều lượng bằng nhau, tất cả tán bột mịn. Mỗi lần uống 6 – 12g, uống với nước sắc đăng tâm thảo. Chữa viêm cầu thận, viêm bể thận, sỏi tiết niệu. Gia giảm: nếu tiểu tiện ra máu, thêm tiểu kế, hạn liên thảo, bạch mao căn; nếu có nhiều sỏi, thêm hải kim sa, kim tiền thảo, kê nội kim.
Bài thuốc từ hoạt thạch chữa viêm ruột, tiêu lỏng, khát nước, tiểu tiện khó khăn
Thủy phi hoạt thạch với lượng 2g, hoàng bá 2g, sinh cam thảo 2g, đem các vị tán bột trộn đều và gói thuốc thành 3 gói. Chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi lần uống một gói, dùng nước mà chiêu thuốc uống.
Bài thuốc lợi niệu thông lâm
Hoạt thạch 24g, đông quỳ tử 16g, xa tiền tử 16g, thông thảo 12g đem đi sắc uống để trị chứng thấp nhiệt ứ đọng ở dưới, tiểu tiện không thông hoặc tiểu nhỏ giọt, tiểu rắt, nóng buốt.
Bài thuốc bát chính tán
Chuẩn bị hoạt thạch, mộc thông, cù mạch, xa tiền tử, biển súc, chi tử đại hoàng, chích thảo với một liều lượng bằng nhau rồi đem tất cả đi tán bột mịn. Mỗi lần uống 6 – 12g, uống với nước sắc đăng tâm thảo để chữa viêm cầu thận, viêm bể thận, sỏi tiết niệu. Gia giảm: nếu bệnh nhân tiểu tiện ra máu có thể thêm tiểu kế, hạn liên thảo, bạch mao căn; nếu bệnh nhân có nhiều sỏi nên thêm hải kim sa, kim tiền thảo, kê nội kim.
Bài thuốc trị sỏi túi mật
Hoạt thạch 24g, diêm tiêu 14g, cam thảo 4g, uất kim 8g, phèn chua 7g tất cả đem đi trộn đều. Ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 6g liên tục 2 tuần cho đến khi hết triệu chứng.
Bài Bột Thiên thủy
Hoạt thạch 20g, cam thảo 10g, hoài sơn 40g đem sắc uống trị các chứng bệnh tiêu chảy, bí tiểu, tiểu đỏ… do thấp nhiệt, sốt nóng về mùa hè, miệng khát, tiểu tiện không lợi.
Trừ thấp, khỏi mụn lở, eczema, lở loét ướt: hoạt thạch 12g, bạch phàn 4g, hoàng bá 4g đem nghiền thành bột dùng ngoài.
Lưu ý khi sử dụng hoạt thạch
- Thận trọng khi dùng cho người có tỳ khí hư nhược, bệnh nhiệt tổn thương tân dịch và tinh hoạt.
- Không nên dùng bột talc trong thời gian dài vì có thể tăng nguy cơ hình thành u hạt ở âm đạo, ổ bụng và trực tràng.
- Phụ nữ có thai và cho con bú
- Không dùng cho phụ nữ mang thai.
Địa chỉ mua bán hoạt thạch tốt nhất
Bạn có thể mua qua Shop tiktok theo link : https://shop.tiktok.com/view/product/1729883807288232698?region=VN&locale=vi-VN hoặc gọi điện thoại/ Zalo : 0985364288 để được tư vấn trực tiếp
